ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΕΝΤΑΒΡΥΣΟΥ
Σχολ.έτος :
2013- 2014
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Τίτλος
προγράμματος : «Στη χώρα των παραμυθιών
βρέχει
συναισθήματα»
Εκπαιδευτικοί:
Κολεσίδου Αλεξία
Ζησοπούλου Ελένη
Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Ζησοπούλου
Ελένη
ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Αφορμή για την υλοποίηση του
προγράμματος αυτού υπήρξε η συμπεριφορά ενός προνηπίου, το οποίο έκλαιγε κατά
την ώρα της προσέλευσης στο σχολείο και δεν ανταποκρινόταν στις ερωτήσεις
των δασκάλων και των υπόλοιπων παιδιών
για την αιτία της δυσανασχέτησής της. Αφού το συζητήσαμε με την ολομέλεια της
τάξης και τέθηκαν τα ερωτήματα ,αν έχει κάποιος τη δυνατότητα να μας βοηθήσει,
όταν δεν ξέρει τι μας συμβαίνει και αν πρέπει να λέμε αυτό που αισθανόμαστε,
για να μπορούμε να βοηθηθούμε, αποφασίσαμε να μιλήσουμε για τα συναισθήματά
μας, να τα περιγράψουμε, να τα ζωγραφίσουμε, να διαβάσουμε βιβλία γι’ αυτά, να
μάθουμε πώς θα τα διαχειριζόμαστε και πόσο σημαντικά είναι για τη ζωή μας.
ΣΚΟΠΟΣ :
Να γνωρίσουν
τα παιδιά την ύπαρξη των συναισθημάτων και να αποκτήσουν συναισθηματικό
εγγραμματισμό / αλφαβητισμό, να μπορούν να τα αναγνωρίζουν, να μάθουν να τα διαχειρίζονται και να
αντιληφθούν ότι τα συναισθήματα αποτελούν μέρος της ζωής μας και πως η
εξωτερίκευσή τους βοηθά στην καλύτερη επικοινωνία με τους γύρω μας.
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ:
Γλώσσα,
Μαθηματικά, Μελέτη περιβάλλοντος, Δημιουργία κι έκφραση.
ΣΤΟΧΟΙ:
Ø Τα παιδιά ενθαρρύνονται να ακούν και
να κατανοούν μια διήγηση.
Ø Ενθαρρύνονται να βελτιώνουν και να
εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο και να αποκτούν φωνολογική επίγνωση.
Ø Ενθαρρύνονται να γράφουν, όπως
μπορούν.
Ø Να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής
ως μέσου επικοινωνίας, ανάπτυξης ιδεών και μεταφοράς πληροφοριών δημιουργώντας
δικά τους κείμενα με υπαγόρευσή τους στη νηπιαγωγό.
Ø Να απομνημονεύουν μικρά κείμενα.
Ø Να παίρνουν διάφορες πληροφορίες από
πηγές, όπως αφίσες, στις οποίες συνυπάρχει γραπτός λόγος και εικόνα.
Ø Να γνωρίσουν τα επίθετα ή τις μετοχές
που προέρχονται από τα ουσιαστικά που εκφράζουν συναισθήματα (χαρά-χαρούμενος,
εγωισμός-εγωιστής κτλ)
Ø Να συλλέγουν δεδομένα, να ταξινομούν
και να εξάγουν συμπεράσματα.
Ø Να αντιστοιχίζουν λέξεις και εικόνες.
Ø Να εκφράζονται με τον αυτοσχεδιασμό
και τη μίμηση.
Ø Να γνωρίσουν έργα μεγάλων ζωγράφων
σχετικά με τα συναισθήματα και να
δημιουργούν πολλαπλής φύσης καλλιτεχνικά δημιουργήματα.
Ø Να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά, για
να κάνουν μικροκατασκευές.
Ø Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με
τα εικαστικά.
Ø Να αντιληφθούν ότι μπορεί κάτι να μας
προκαλεί το ίδιο, αλλά και διαφορετικό συναίσθημα.
Ø Να κατανοήσουν ότι δεν πρέπει να
ντρέπονται γι’ αυτά που αισθάνονται.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ :
- -
Διαβάζουμε
και συζητάμε με ερωτήσεις ανοιχτού τύπου το βιβλίο «Η Αγάπη και ο Χρόνος» της
Μερόπης Σωτηροπούλου-Μάγγελ. Το βιβλίο αυτό μας έφερε ως δώρο στο κουτί της
επικοινωνίας μας η νεράιδα Ονειρένια, που μας συντροφεύει την ώρα της
χαλάρωσης. Τα παιδιά κρίνουν τη στάση των συναισθημάτων, που δεν πήραν μαζί
τους την Αγάπη.
- -
Κάνουμε
πίνακα διπλής εισόδου, όπου γράφουμε τα ονόματα των παιδιών και τα ονόματα των
συναισθημάτων του παραμυθιού και σημειώνουμε το αγαπημένο του κάθε παιδιού.
Μετράμε και βρίσκουμε ποιο είναι το πιο αγαπητό συναίσθημα στην τάξη μας.
- -
Μαθαίνουμε
την αγάπη. Τι είναι η αγάπη; Μιλάμε για τα διαφορετικά είδη της. Πώς δείχνουμε
την αγάπη μας σ’ έναν άνθρωπο και πώς σ’ ένα ζωάκι; Κάνουμε τον κήπο και την
κουρτίνα της αγάπης.
- -
Δημιουργούμε
ποιηματάκια με ερωταποκρίσεις ανάμεσα σε ζευγάρια.
-Σ’ αγαπώ, σ’
αγαπώ…
-Πού με βάζεις;
- Στο μπαλκόνι
το ψηλό…
- Να
κοιτάζεις…
-
Μιλάμε για τη χαρά και τη λύπη. α) Πότε είμαστε χαρούμενοι και πότε
λυπημένοι; β) Πώς εκφράζουμε τη χαρά και τη λύπη μας; γ) Τα ζώα μπορούν να
είναι χαρούμενα ή λυπημένα; δ) Τι χρώμα έχουν η χαρά κι η λύπη; Δείχνουμε με το
σώμα, το πρόσωπο και τη φωνή μας τη χαρά και τη λύπη.
-
Παίζουμε παιχνίδι ρόλων « τι μπορούμε να πούμε σε κάποιον που είναι
λυπημένος;»
-
Μαθαίνουμε τα ποιηματάκια της Ρ.
Δανηλάκη για τη χαρά και τη λύπη, βρίσκουμε λέξεις που μας κάνουν να
χαιρόμαστε ή να λυπόμαστε και τις γράφουμε, όπως μπορούμε στο σωστό πίνακα.
- -
Αντιστοιχίζουμε
καρτέλες με λέξη και εικόνα με καρτέλες με λέξη.
- Παρατηρούμε τη «Μόνα Λίζα» του Λεονάρντο Ντα
Βίντσι. Την περιγράφουμε, δίνουμε έναν δικό μας τίτλο, σκεφτόμαστε τι μπορεί να
αισθάνεται και την επιχρωματίζουμε.
- -
Περιγράφουμε
και ζωγραφίζουμε τα συναισθήματά μας στα διάφορα καιρικά φαινόμενα.
- -
Μιλώντας
για την κυρία Δημοκρατία και την κυρία Δικτατορία, τις δίνουμε από ένα χρώμα,
ανάλογα με το συναίσθημα που μας προκαλούν, λέμε πώς αισθανόμαστε για την
καθεμιά και ζωγραφίζουμε το συναίσθημά μας, το οποίο κολλάμε σε πίνακα κάτω απ’
την κυρία που πρέπει.
- -
Διαβάζουμε
το παραμύθι «Γιατί δεν κοιμάσαι αρκουδάκι μου;» και περιγράφουμε στους άλλους
τι είναι αυτό που φοβόμαστε κι εμείς. Το ζωγραφίζουμε, γράφουμε το όνομά μας
και μετά διπλώνουμε τη ζωγραφιά και τη ρίχνουμε στο κουτί του φόβου. Ένα-ένα
παιδί παίρνει μια ζωγραφιά, προσπαθεί να αναγνωρίσει ποιανού είναι και να
καταλάβει τι φοβάται ο φίλος του. Διαπιστώνουμε ότι όλοι μπορεί να φοβόμαστε
ίδια ή διαφορετικά πράγματα.
- -
Τις
ζωγραφιές των φόβων μας τις κολλάμε στο σώμα ενός φίλου μας δράκου, ο οποίος
είναι πολύ καλός, μας αγαπάει πολύ κι έχει έρθει στο σχολείο μας, για να
παίρνει μακριά όλους τους φόβους μας.
- -
Βρίσκουμε
εικόνες που μας προκαλούν φόβο, τις τσαλακώνουμε και τις ρίχνουμε πολύ μακριά,
για να σταματήσουμε να φοβόμαστε.
- -
Διαβάζουμε
τον «Πρασινοπασχαλιά» της Χρ. Δημουλίδου κι αναγνωρίζουμε το συναίσθημα της
ζήλιας. Ποιόν μπορεί να ζηλεύουμε; Μας έχει συμβεί ποτέ αυτό; Τονίζουμε πως δεν
υπάρχουν καλά και κακά συναισθήματα και πως έρχονται στιγμές που μπορεί να τα
αισθανθούμε όλα.
- -
Διαβάζουμε
τα «Δώρα του Δεκέμβρη» της Λότης Πέτροβιτς Ανδριτσοπούλου. Αναγνωρίζουμε το
θυμό, την αγανάκτηση και τη μοναξιά.Τι αισθανόμαστε όταν είμαστε θυμωμένοι;
Ποια πράγματα μας θυμωνουν; Πώς μπορούμε να καταλάβουμε ότι κάποιος είναι
θυμωμένος; Πώς μπορούμε να τον ηρεμήσουμε; Μαθαίνουμε τα τρία βήματα
διαχείρισης του θυμού. ΣΤΑΜΑΤΩ, ΛΕΩ, ΕΞΗΓΩ. Παίζουμε το παιχνίδι απαλλαγής του
θυμού με στεφάνια. Στο πρώτο στεφάνι σταματάμε και μετράμε μέχρι το 10, στο
δεύτερο λέμε γιατί θυμώσαμε και στο τρίτο εξηγούμε τι θέλουμε να γίνει, για να
μην ξαναθυμώσουμε.
- -
Δείχνουμε
στα παιδιά 4 εικόνες μιας χελώνας, που τη χτύπησε μια μπάλα, σταμάτησε, μπήκε
στο καβούκι της, σκέφτηκε και τελικά βρήκε τον τρόπο να ηρεμήσει. Την ονομάσαμε
χελώνα Ηρεμία και τα παιδιά αφού περιέγραψαν τις εικόνες, τις έβαλαν στη σωστή
σειρά.
- -
Γράφουμε
ένα δικό μας παραμύθι για τη χελώνα και το εικονογραφήσαμε.
- -
Γνωρίζουμε,
παρατηρούμε και περιγράφουμε τον πίνακα του Μιρό «Το χαμόγελο των φλεγόμενων
φτερών». Συζητάμε για το τι μπορεί να εικονίζει, δίνουμε δικούς μας τίτλους και
προσπαθούμε να σκεφτούμε γιατί ο ζωγράφος έδωσε αυτόν τον τίτλο. Σε φωτοτυπία
του πίνακα ζωγραφίζουμε το συναίσθημά του και κάνουμε κι εμείς το δικό μας
πίνακα.
- -
Κατασκευάζουμε
το κουτί των συναισθημάτων. Τα παιδιά ζωγραφίζουν συναισθήματα και γράφουν τις
λέξεις και τα κολλάνε γύρω γύρω απ’το κουτί. Εκεί συγκεντρώνουμε τα
συναισθήματά μας και τους λόγους που μας τα προκάλεσαν.
- Διαβάζουμε
τον «Εγωιστή Γίγαντα» του Όσκαρ Ουάιλντ και μιλάμε για τον εγωισμό.Τι σημαίνει;
Υπάρχουν στιγμές που αισθανόμαστε έτσι; Προσεγγίζουμε το βιβλίο μέσω του
εκπαιδευτικού δράματος, υλοποιώντας κάποιες μεθόδους του με τα παιδιά.
-
Γράφουμε
και στον υπολογιστή μας τα συναισθήματά μας και προσπαθούμε να τα απεικονίσουμε
με πλαστελίνη.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ :
Το πρόγραμμα αυτό διήρκεσε
περισσότερο απ’ όσο είχαμε υπολογίσει στον αρχικό μας προγραμματισμό, λόγω του
ενδιαφέροντος των παιδιών. Πολύ θετική ήταν η συνεργασία μας με το κέντρο
πρόληψης νομού Καστοριάς «Διέξοδος» και την κοινωνική ανθρωπολόγο κα Μουρατίδου
Μαρία , με τους οποίους συνδιοργανώσαμε μία ανοιχτή συζήτηση με τους γονείς για
θέματα που τους απασχολούν σε σχέση με τη συναισθηματική εξέλιξη των παιδιών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
-
Αναλυτικό
πρόγραμμα Σπουδών για το νηπιαγωγείο
-
«Η
Αγάπη και ο Χρόνος» Μερόπη Σωτηροπούλου- Μάγγελ
-
«Γιατί
δεν κοιμάσαι αρκουδάκι μου;»
-
«Πρασινοπασχαλιάς»
Χρ. Δημουλίδου
-
«Τα
δώρα του Δεκέμβρη» Λότη Πέτροβιτς Ανδριτσοπούλου
-
«Εγωιστής
Γίγαντας» Όσκαρ Ουάιλντ
-
«
Ο κήπος των συναισθημάτων» Ν.Κάντσου
-
Περιοδικό
«Σύγχρονο Νηπιαγωγείο»
